POZNAJMY HISTORIĘ SIEDZIBY DOMU KULTURY W RAJGRODZIE
W 1936 roku Zarząd Miejski w Rajgrodzie ze względu na dużą, coraz większą liczbę uczniów podjął inicjatywę budowy nowej szkoły. Inicjatywa spotkała się z pozytywnym odzewem wśród mieszkańców i instytucji, do których należały m.in.: Zarząd Miejski, Parafia i Straż Graniczna.
Parafię reprezentował ks. Józef Radwański, miejscowy proboszcz, który włączył się również w to przedsięwzięcie i został obrany prezesem Komitetu Budowy nowej szkoły. Pod jej budowę dokonano zmiany lokalizacji na jedno z najpiękniejszych miejsc w Rajgrodzie. Początkowo usytuowanie gmachu szkolnego przewidziano na miejskiej targowicy, położonej między cmentarzem a rzeką Jegrznią (obecnie Rajgrodzka Kalwaria). Włączając się aktywnie w budowę nowej szkoły, zaproponował jej umiejscowienie na placu po starym kościele i od lat nie funkcjonującym już cmentarzu grzebalnym.
Propozycję przyjęto i doszło do zamiany placów. Rada Parafialna poprosiła Kurię Diecezjalną o zgodę na wynegocjowaną umowę. Warunkiem transakcji było upamiętnienie szczególnego miejsca pod budowę szkoły, czyli wmurowanie po wieczne czasy Krzyża Świętego na zewnętrznej ścianie szkoły – co też uczyniono. Wiele fizycznej pracy włożono w przygotowanie placu pod budowę nowej szkoły. Wzgórze po starym kościele trzeba było splantować i wykonano to za pomocą łopat i taczek. Do pracy nieodpłatnie zobowiązali się mieszkańcy Rajgrodu. Przy tej okazji odsłoniło się wiele starych grobów; resztki trumien tzw. Dłubanek. W dniu 19 IX 1937 r., odbyło się uroczyste podpisanie aktu erekcyjnego i wmurowanie kamienia węgielnego, w którym udział wzięli przedstawiciele Komitetu Budowy tj. Józef Radwański, Jan Jur Gorzechowski – Komendant Straży Granicznej, Wacław Niesłuchowski – Burmistrz Rajgrodu. Ze względu na oszczędności kamień pod fundamenty wyławiano z dna Jeziora Rajgrodzkiego. Projekt gmachu w stylu modernistycznym z charakterystyczną wieżą stanowiącą punkt obserwacyjny opracował Inżynier Zdzisław Świątkowski – Architekt Powiatowy w Łomży (autor m.in. Pałacu Biskupiego w Łomży, Hali Targowej na ul. Stary Rynek w Łomży). Pieniądze na ten cel pozyskano z dofinansowania Starostwa Szczuczyńskiego, biletów wstępu na przedstawienia i bale, a także z funduszu Straży Granicznej, która była protektorem budowy Szkoły Powszechnej w Rajgrodzie. Przy sponsorach budowy szkoły nie sposób zapomnieć o postawie Komendanta Straży Granicznej Jana Jura Gorzechowskiego, który z własnej kieszeni dołożył ostatnią brakującą część potrzebną do ukończenia budowy. Straż Graniczna odegrała istotną role w kształceniu rajgrodzkiego społeczeństwa, była opiekunem dziatwy szkolnej, przesyłając m.in. paczki i prezenty świąteczne, aktywnie włączyła się w działania budowy szkoły, której przesądził Komendant Jan Jur Gorzechowski. Ze względu na ogromne zaangażowanie w budowę i szkolnictwo powszechne w Rajgrodzie zadecydowano o nadaniu imienia komendanta Jana Jura Gorzechowksiego Szkole Powszechnej w Rajgrodzie. We wrześniu 1939 r. zaplanowano uroczyste otwarcie szkoły z nadaniem imienia generała Jana Jura – Gorzechowskiego. Na czołowej ścianie budynku wymurowano krzyż, który był niejako tłem na elewacji, bo właśnie na nim zawieszono drewniany krzyż z wizerunkiem ukrzyżowanego Jezusa. Wybuch wojny spowodował, że uroczystość nie miała miejsca, a przygotowany sztandar i kancelaria szkoły uległy zniszczeniu. W czasie II Wojny Światowej budynek znajdujący się przy ulicy Szkolnej 24 (dawniej Kościelnej) podczas okupacji sowieckiej pełnił funkcję szkoły. W czasie okupacji niemieckiej w budynku zorganizowano spichlerz, na parterze znajdowały się warsztaty mechaniczne, z przeznaczeniem na naprawę sprzętu wojskowego.
Po wojnie, po przeprowadzeniu niezbędnego remontu, budynek powrócił do swoich pierwotnych funkcji oświatowych. W latach siedemdziesiątych powiększono obiekt dodając budynek stołówki szkolnej wraz z zapleczem sanitarnym. W 1979 roku Szkoła Podstawowa w Rajgrodzie otrzymała imię Henryka Sienkiewicza oraz sztandar szkoły używany do dnia dzisiejszego.
W 2018 roku do budynku przeniesiono Dom Kultury w Rajgrodzie. Obecnie w pomieszczeniach po byłych salach lekcyjnych znajdują się pracownie artystyczne, tudzież siedziby stowarzyszeń: Koła Gospodyń Wiejskich, 4. RDH „Ora et labora” im. bł. ks. phm. S. W. Frelichowskiego (ZHP) i Towarzystwa Miłośników Rajgrodu, dobudowana świetlica pełni rolę sali widowiskowej. Od 1.01.2023 roku zabytkowy obiekt sztuki modernizmu znajdujący się w Rajgrodzie przy ul. Szkolnej 24 pełni główną siedzibę Domu Kultury w Rajgrodzie.
DOM KULTURY W RAJGRODZIE
ul. Szkolna 24
19-206 Rajgród
telefon: 661-418-313
e-mail: dk@umrajgrod.pl
FB: https://www.facebook.com/domkulturyrajgrod
NIP: 719-100-65-59
REGON: 45-10-87-486
Dyrektor Domu Kultury: Maria Fliszewska
