Z końcem 2023 r. zgodnie z umową zawartą z Województwem Podlaskim w 2019 r. dobiegła końcowi realizacja wieloletniej kluczowej inwestycji na terenie gminy Rajgród współfinansowanej przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 w ramach Osi priorytetowej VI Ochrona środowiska i racjonalne gospodarowanie jego zasobami, Działanie: 6.3. Ochrona zasobów bio- i georóżnorodności oraz krajobrazu.
W ramach zadania pn.: „Ochrona krajobrazu oraz zasobów przyrodniczych przez zagospodarowanie nadbrzeża Jeziora Rajgrodzkiego w Rajgrodzie oraz terenów przyległych” wzdłuż nadbrzeża jeziora powstała ścieżka dydaktyczna – szlak turystyczny o łącznej długości 1,85 km wraz z wieżą widokową, murami oporowymi, oświetleniem terenu, monitoringiem, zagospodarowaniem terenu i infrastrukturą towarzyszącą.
Projekt został zrealizowany w trybie „zaprojektuj i wybuduj” i swoim zakresem obejmował m. in.:
- Opracowanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego
- Opracowanie dokumentacji projektowej
- Wykonanie prac budowlanych – budowa ścieżki dydaktycznej w następujących etapach:
- Prace porządkowe
- Pomosty drewniane – przystań i wzgórze zamkowe
- Pomosty drewniane – odcinek wzdłuż zabudowy miejskiej
- Wieża widokowa
- Pomosty przybrzeżne
- Drogi utwardzone
- Kamery monitoringu
- Oświetlenie
- Mała architektura, zieleń i wyposażenie dydaktyczne (ławki, kosze na śmieci, kaczkomaty, stojaki na rowery, lunety, tablice)
- Sprawowanie nadzoru inwestorskiego
- Wykonanie badań nad bioróżnorodnością
- Wykonanie strony internetowej
Na podstawie analizy najlepszego sposobu prezentacji bogatych wartości przyrodniczych, Gmina Rajgród stworzyła spójną koncepcję ścieżki przyrodniczej. W określonych miejscach szlak został rozbudowany o dodatkowe elementy takie jak: punkty edukacyjne umożliwiające m. in. cichą obserwację, obserwację daleką, słuchanie przyrody, obserwację roślin, zwierząt i edukację przyrodniczą; wieżę widokową, która powstała przy ujściu rzeki z jeziora oraz makietę z brązu umiejscowioną przy Górze Zamkowej odzwierciedlającą przebieg trasy szlaku turystycznego. Nowo powstała ścieżka edukacyjna zlokalizowana jest wzdłuż nabrzeża Jeziora Rajgrodzkiego, na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Pojezierze Rajgrodzkie”, w pobliżu terenów o największym skupieniu elementów przyrodniczych: siedlisk i żerowisk dzikich ptaków, płazów, ryb i małych ssaków. Ścieżkę przyrodniczą zaprojektowano i wykonano z nawierzchni mineralno – żwirowej oraz z elementów drewnianych opartych na konstrukcji z pali drewnianych. Wykonano utwardzone dojścia łączące ścieżkę z głównymi ulicami miasta, oświetlenie terenu wraz z monitoringiem. Ścieżka wyposażona została w małą architekturę typu: ławki, kosze na śmieci, stojaki na rowery, kaczkomaty, lunety do obserwacji przyrody oraz tablice edukacyjne zawierające informacje o bioróżnorodności przyrody Pojezierza Rajgrodzkiego i tablice informujące o uzyskanym dofinansowaniu.
W projekcie wykorzystano również nowoczesne technologie poprzez zamontowanie na trasie ścieżki 20 kamer zewnętrznych, z których bezpośredni przekaz wideo udostępniany jest na dostosowanej do potrzeb osób niedowidzących i niewidomych oraz niesłyszących stronie internetowej https://natura.umrajgrod.pl.
Zarówno mieszkańcy, turyści, miłośnicy przyrody, w szczególności osoby niepełnosprawne mogą na bieżąco śledzić życie fauny Jeziora Rajgrodzkiego. Bezpośredni przekaz wideo z kamer umieszczonych na ścieżce zachęci do odwiedzenia „na żywo” tego miejsca. Umożliwi utrzymanie kontaktu osobom, które regularnie przyjeżdżają w czasie wolnym, ale chętnie będą śledzić toczące się życie fauny z monitora we własnym domu. Będzie to też bardzo istotne dla osób niepełnosprawnych ruchowo, gdyż jezioro będzie dla nich dostępne wirtualnie w dowolnym momencie, niezależnie od możliwości transportu. Zarówno strona internetowa i zgromadzone na niej zasoby multimedialne przybliżą bogactwo flory i fauny Jeziora Rajgrodzkiego. Uświadomią mieszkańcom i turystom wartość i różnorodność jego ekosystemu.
Dzięki realizacji projektu osiągnięto dwa cele bezpośrednie. Cel 1. „Ochrona gatunków zagrożonych i objętych ochroną prawną oraz krajobrazu” oraz Cel 2. „Promocja ochrony bioróżnorodności i edukacja ekologiczna” zostały zrealizowane w wyniku budowy ścieżki dydaktycznej (trasy turystycznej) wzdłuż nabrzeża Jeziora Rajgrodzkiego, gdzie występują liczne gatunki zwierząt i roślin objętych ochroną gatunkową wg prawa krajowego oraz prawa Unii Europejskiej na mocy tzw. „Dyrektywy ptasiej” oraz „Dyrektywy siedliskowej”. W obrębie ścieżki zbudowano punkty edukacyjne, które umożliwiają obserwację roślin, zwierząt i edukację przyrodniczą. Przygotowano także liczne tablice edukacyjne wskazujące na znaczenie bioróżnorodności dla przyrody. W wyniku realizacji projektu, na bazie powstałej infrastruktury, zaplanowano szereg aktywności w zakresie edukacji ekologicznej dla dzieci i młodzieży
Głównym Wykonawcą inwestycji było Konsorcjum firm: Lider konsorcjum: MK-BUD Firma Budowlana — Handel Mariusz Kosiński z Białegostoku, Parter konsorcjum: MK-BUD sp. z o.o. z Białegostoku.
Nadzór nad zadaniem pełnił inspektor nadzoru inwestorskiego Pan Piotr Horosz z firmy Obsługa Inwestycji – Piotr Horosz z Sokółki.
Całkowita wartość inwestycji wyniosła: 12 602 367,63 zł
W tym dofinansowanie w kwocie: 9 850 214,19 zł
Referat Inwestycji i Rozwoju
Urzędu Miejskiego w Rajgrodzie
